CİRİT ATMA

Cirit atma, atletizm dallarından olan bir spordur. Atletizmdeki atma sporlarından olan cirit atma, uzun ok / mızrak şeklindeki cirit diye anılan aletin belli kurallar çerçevesinde en uzağa atma amaçlı spordur. Cirit; metal, fiberglas veya bazı durumlarda karbon fiber'den yapılır. Seyirciler ve görevliler için tehlikeli olabileceği için şartların sağlanmadığı turnuvalarda diğer atletizm dallarının aksine dışında yapılmadığı olmaktadır.

Tarihi

Matti Järvinen

Cirit atma sporu'na ilk kez 1908 yılında girilmiştir. Cirit atma bugün spor için kullanılsa da tarihte cirit, avlanma ve savaş amaçlı kullanılmıştır. Antik Olimpiyatlar'da bu sporun olduğuna dair bilgiler vardır. Aynı şekilde amaç maddeyi olabildiği kadar uzağa atmadır.

Cirit atma, tarihi en eski olan sporlardan biridir. Cirit, eskilerde genellikle avlanma amaçlı olarak kullanılırdı. Eski dönemlerin savaşlarında kullanılmıştır. Spor olarak benimsenmesi bu olaylara dayanmaktadır. Kurallı veya kuralsız belli bir hedefe atma veya en uzak mesafeye atabilme amaçlı yarışmalar her dönem yapılmıştır. Antik Yunanlıların düzenledikleri Olimpiyatlarda bu sporun bulunduğuna dair bilgiler vardır.

Genellikle Kuzey Avrupa ve İskandinav ülkelerinde yaygın olarak oynanan bir spordur. İlk Uluslar arası yarışmalar 1896 yılında İsveç'te yapılmıştır.

1908 yılında Olimpiyat Oyunlarına dahil edilmiştir. Kadınlarda cirit atma, 1932 yılında Olimpiyatlara dahil edilmiştir.

Cirit Atma Koşu Yolu

Cirit atma sporundaki koşu yolunun uzunluğu 30 m'dir. Şartlar müsait olursa bu uzunluk 33,5 m olacaktır. 5 cm genişliğindeki iki paralel beyaz çizgi ile işaretlidir. Atış 8 metre yarıçapa sahip bir yayın arkasından yapılır. Yay, 7 cm genişliğinde, boyalı bir şeritten, ya da tahtadan, ya da plastik gibi uygun bir maddeden yapılmış olacaktır. Beyaz renkli ve zeminle aynı hizada olmalıdır. Çizgiler yayın uçlarından, koşu yolunu işaretleyen paralel çizgilere dik açıda çekilidir. Bu çizgiler beyaz, 75 cm uzunluğunda ve 7 cm genişliğinde olacaktır.

Ciritin Yapısı

Cirit 3 kısımdan oluşur. Baş, gövde ve tutamak. Gövde, sert veya içi boş olabilir, ancak sabit ve tek parçalı bir bütün oluşturmak için metal ya da uygun bir malzemeden imal edilmiş olacaktır. Gövde, sivri uç ile sona eren metal kafaya bağlanacaktır. Gövde yüzeyinde girinti, çıkıntı, ya da çentik veya pürüzlülük olmayacak ve yüzeyi her tarafta pürüzsüz olacaktır. Ciritin başı metalden yapılmış olacaktır. Eğer cirit başının uç kısmına güçlendirilmiş ek bir başlık bağlanmışsa, cirit başının tüm yüzey boyunca düzgün bütünlük oluşturması zorunludur.

Ciritin ağırlık merkezini kaplaması zorunlu olan ip tutamak, gövdenin çapından en çok 8 mm daha yüksek olacaktır. İp tutamak, düzgün, kaymaz bir yüzeye sahip olmalı, ayrıca girintisiz ve çıkıntısız olmalıdır. Tutamak her yerde aynı kalınlıkta olmalıdır.

Ciritin gövde kesiti düzgün dairesel biçimde olmalıdır. Gövdenin çapının en geniş olduğu yer tutamağın hemen önünde olacaktır. Cirit tutamaktan başlayarak öndeki uca ve arkadaki kuyruğa doğru incelecektir. Ciritin başının arkasındaki çaptaki azalma 2,5 mm'yi geçmeyecek ve başın 30 cm arkasına kadar cirit boyunca aynı kalacaktır.

Cirit Atma yarışmaları katagorilerine göre IAAF normlarına uygun özellikte aşağıdaki gibi olacaktır.

• Yıldız kızlar: 500 gr ağırlığında ve 2 m uzunluğunda
• Genç/Büyük Kadınlar: 600 gr ağırlığında ve 2 m uzunluğunda
• Yıldız Erkekler: 700 gr ağırlığında ve 2,20 m uzunluğunda
• Genç Erkekler: 800 gr ağırlığında ve 2,30 m uzunluğunda
• Büyük Erkekler: 800 gr ağırlığında ve 2,60 m uzunluğunda

IAAF normalarına uygun ve IAAF sertifikalı olacaktır.

Cirit atış sırasındaki artma özelliğini ve ağırlık merkezini değiştirecek ek parça ya da diğer aletlerle donatılmış olmayacaktır.

Ciritin metal kafasının ucuna doğru incelmesi uç açısının 40 dereceden fazla olmaması gerekmektedir.

Yarışmalar sırasında ciritler Organizasyon Kurulu tarafından temin edilerek verilecektir. Ancak Sporcuların veya sponsorlarının temin ettiği ciritler varsa, o zaman bu ciritlerde IAAF normları ve sertifikası olması şartı aranacaktır. Getirilen bu ciritler Organizasyon Kurulunun verdiği ciritlerle aynı marka veya özellik taşıyorsa bu ciritlerin kullanılmasına izin verilmeyecektir.

Cirit Atma Yarışma Kuralları

• Cirit, tutamak yerinden tutulacak, omuz üzerinden ya da atış kolunun üst kısmından atılacaktır. Geleneksel olmayan atış tekniklerine yarışmalarda izin verilir.
• Atış sadece metal kafa barının uç bölümünün diğer bölümlerden önce atış alanı zeminiyle teması durumunda geçerli sayılırlar.
• Atışın genel kurallara uygun olarak yapılması şartıyla, cirit atış sırasında ya da havada iken kırılırsa, bu kırılma nedeniyle sporcu dengesini kaybederek atış kurallarını ihlal etse dahi, bu atış hatalı atış sayılmayacak ve her iki durumda da yarışmacıya yeni atış hakkı verilir.
• Yarışmalarda her sporcunun 3 atış hakkı olacaktır. En iyi dereceyi yapan 8 sporcu 3 atış hakkı daha alacaktır. Yarışmalarda 8 veya daha az sayıda sporcu bulunuyorsa bu durumda her sporcu 6 atış hakkı kullanır.

Atış Mesafesi Ölçümü

Cirit atma yarışında, ciritin ucunun zemine ilk olarak temas ettiği yerden, yayın iç kenarına kadar, yayın bir parçası olduğu dairenin merkezinden geçen hatta göre ölçüm yapılacaktır. Ölçümler elektronik cihazlarla yapılacaktır. Uluslar arası yarışmalarda her atış video kayıt cihazı ile kaydedilecektir.

Cirit Atma Dünya Rekorları

Erkekler

• Jan ZELENY 98,48 m, Çek Cumhuriyeti    

Kadınlar

• Barbora Spotakova 72,28 m, Çek Cumhuriyeti